ଭୁବନେଶ୍ୱରରେ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ସ୍ଥିତି ଧିରେଧିରେ ସଙ୍କଟାପନ୍ନ ହେଉଛି । ରାଜଧାନୀରେ ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା ସୁଦୃଢ ହେବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ଦୂର୍ବଳ ହେଉଛି । ଶିକ୍ଷକ ଶିକ୍ଷୟତ୍ରୀଙ୍କଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଜିଲ୍ଲା ଶିକ୍ଷା ଅଧିକାରୀଙ୍କଉଦ୍ୟମ ସତ୍ତ୍ୱେ ଟାର୍ଗେଟ ହାସଲ ହେଇ ପାରୁନାହିଁ। ବିଦ୍ୟାଳୟ ଓ ଗଣଶିକ୍ଷା ବିଭାଗ ପକ୍ଷରୁ ସାରା ରାଜ୍ୟରେ ଚାଲୁଥିବା ‘ଆସ ସ୍କୁଲ୍ ଯିବା’ ସଫଳ ହୋଇ ପାରୁନାହିଁ । ଏହି ଅଭିଯାନରେ ଭୁବନେଶ୍ୱର ସମେତ ଖୋର୍ଦ୍ଧା ଜିଲ୍ଲାର ଯେଉଁ ଚିତ୍ର ନଜରକୁ ଆସିଛି, ତାହା ବେଶ୍ ଚିନ୍ତାଜନକ। ଭୁବନେଶ୍ୱର ମହାନଗର ନିଗମ(BMC) ଓ ଭୁବନେଶ୍ୱର ବ୍ଲକ୍ ଅଞ୍ଚଳରେ ୧୩୦୦ରୁ ଅଧିକ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ସ୍କୁଲ ବାହାରେ ରହିଛନ୍ତି। ଭୁବନେଶ୍ବର ବ୍ଲକ୍ରେ ୬ରୁ ୧୮ ବର୍ଷ ବୟସ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରାୟ ୪୦୦ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ସ୍କୁଲ୍ ବାହାରେ ଅଛନ୍ତି। BMCରେ ଏହାର ସଂଖ୍ୟା ୧୦୦୦ରେ ପହଞ୍ଚିଛି। ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଆଦୌ ସ୍କୁଲ୍ ଆସି ନଥିବା ପିଲାଙ୍କଠାରୁ ଡ୍ରପ୍ ଆଉଟ୍ ସଂଖ୍ୟା ଅଧିକ। ପାଠପଢ଼ା ଛାଡ଼ୁଥିବା ଝିଅଙ୍କ ତୁଳନାରେ ପୁଅଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଢ଼େର୍ ଅଧିକା ।
ପାଠ ଛାଡ଼ୁଛନ୍ତି ପୁଅ
‘ଆସ ସ୍କୁଲ୍ ଯିବା’ ସର୍ଭେ ତଥ୍ୟ ଅନୁସାରେ ଭୁବନେଶ୍ୱର ବ୍ଲକ୍ରେ ୧୪୫ ଝିଅ ଓ ୧୮୩ ପୁଅ ପାଠପଢ଼ା ଛାଡ଼ିଛନ୍ତି। ୩୨ ଝିଅ ଓ ୪୮ପୁଅ ଆଦୌ ସ୍କୁଲ୍ ଆସି ନାହାନ୍ତି। ସେହିଭଳି ବିଏମ୍ସି ଅଞ୍ଚଳରେ ଥିବା ସ୍କୁଲରୁ ୩୨୫ ଝିଅ ଓ ୪୬୪ ପୁଅ ଅଧାରୁ ପାଠପଢ଼ା ଛାଡ଼ିଛନ୍ତି। ସେହିପରି ୨୧୧ ଝିଅ ଓ ୨୭୮ ପୁଅ ସ୍କୁଲରେ ଆଦୌ ନାମ ଲେଖାଇ ନାହାନ୍ତି। ଦିବ୍ୟାଙ୍ଗ ପିଲାଙ୍କ ସଂଖ୍ୟାକୁ ମିଶାଇ ମୋଟ୍ ୧୨୭୮ଜଣ ବିଦ୍ୟାଳୟ ବାହାରେ ଅଛନ୍ତି।
ମାଟ୍ରିକ୍ ଓ ଯୁକ୍ତ ୨ ପରେ ଅଧିକ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ପାଠପଢ଼ା ଛାଡୁଛନ୍ତି। ଭୁବନେଶ୍ୱର ବ୍ଲକ୍ରେ ୧୫ ବର୍ଷ ବୟସରେ ୪୯ ପିଲା ଏବଂ ବିଏମ୍ସିରେ ୯୨ ପିଲା ପାଠ ଛାଡ଼ିଛନ୍ତି। ୧୬ବର୍ଷ ବୟସରେ ବ୍ଲକ୍ରେ ୭୩ ଜଣ ଓ ବିଏମ୍ସିରେ ୧୫୦, ୧୭ ବର୍ଷ ବୟସରେ ବ୍ଲକ୍ରେ ୮୬ ଓ ବିଏମ୍ସିରେ ୨୪୦ ଏବଂ ୧୮ ବର୍ଷ ବୟସରେ ବ୍ଲକ୍ରେ ୩୫ ଓ ବିଏମ୍ସିରେ ୧୧୩ ପିଲା ପାଠପଢ଼ା ଛାଡ଼ିଛନ୍ତି। ସହରର ବସ୍ତି ଅଞ୍ଚଳରେ ଥିବା ଅନେକ ଛାତ୍ର ଦାଦନ ଖଟିବା ପାଇଁ ବାହାରକୁ ଚାଲି ଯାଇଥିବାରୁ ଏଭଳି ସ୍ଥିତି ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥିବା ଚର୍ଚ୍ଚା ହେଉଛି ।